Een paar maanden geleden leek het er nog op dat de rol van de G-rekening in het kader van de Wet ketenaansprakelijkheid was uitgespeeld. Maar de geplande vervanging van de G-rekening door het depotstelsel is afgeblazen door de Belastingdienst. Het is bedoeling dat de G-rekening in 2016 wordt gemoderniseerd. Ook de vervanging van de VAR (Verklaring arbeidsrelatie) staat al langer in de planning. Aanvankelijk zou de VAR worden vervangen door de BGL (Beschikking geen loonheffingen) maar dat gaat niet door. Het is nu de bedoeling dat de VAR-regelgeving per 1 april 2016 wordt vervangen door de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA).
G-rekening 1.5
Met ingang van 1 januari 2016 moet de “G-rekening 1.5” de huidige G-rekening gaan vervangen. De G-rekening 1.5 is een vereenvoudigde, geautomatiseerde versie van de huidige G-rekening. De kernfunctie van de G-rekening verandert niet: de ‘eigenbouwer’ die een deel van de aanneemsom stort op de G-rekening van zijn aannemer, wordt voor het gestorte bedrag gevrijwaard van aansprakelijkheidsrisico’s op grond van de Wet Ketenaansprakelijkheid (WKA). Dit is van belang voor bijvoorbeeld corporaties, die vaak als ‘eigenbouwer’ worden aangemerkt. Zonder storting op de G-rekening is de ‘eigenbouwer’ in principe aansprakelijk voor de juiste afdracht van loonheffing en sociale-verzekeringspremies die zijn aannemer én diens onderaannemers zijn verschuldigd.
De vrijwaring bij storting op de G-rekening is – en blijft – aan voorwaarden gebonden. Eén van de voorwaarden voor vrijwarende storting is dat de ‘eigenbouwer’ een overzicht van de door de aannemer en diens onderaannemers gewerkte uren – de manurenregistratie – in zijn eigen administratie bewaart. Waarschijnlijk gaat dat met de komst van de G-rekening 1.5 niet veranderen. Hoe de voorwaarden voor vrijwaring bij de G-rekening 1.5 precies gaan luiden, is op het moment van het schrijven van dit artikel overigens nog niet bekend.
Wel is duidelijk dat de regels rondom ‘rechtstreeks storten’ gaan wijzigen. Tot nu toe kan een ‘eigenbouwer’ niet alleen worden gevrijwaard van Wka-aansprakelijkheid door storting op de G-rekening van zijn aannemer, maar ook door rechtstreekse storting van dat bedrag naar de Belastingdienst. Die vrijwaring bij rechtstreekse storting vervalt per 1 januari 2016. Voor bedragen die vóór 1 januari 2016 rechtstreeks naar de Belastingdienst zijn gestort, blijft de huidige (vrijwarings)regelgeving van toepassing. Vanaf 1 januari 2016 kan dus vrijwaring voor Wka-aansprakelijkheid alleen nog worden verkregen door storting op de G-rekening van de aannemer.
VAR-systeem wordt vervangen door Wet DBA
De VAR is in 2005 ingevoerd om zelfstandigen en hun opdrachtgevers duidelijkheid te bieden over hun onderlinge fiscale verhouding voor wat betreft de loonheffing. De VAR wordt door de zelfstandige aangevraagd bij de Belastingdienst. In de VAR geeft de Belastingdienst aan of de inkomsten van de zelfstandige zijn aan te merken als (1) winst uit onderneming, (2) inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van een vennootschap, (3) resultaat uit overige werkzaamheden of (4) loon uit dienstbetrekking.
De VAR-systematiek wordt – zoals het er nu naar uitziet – per 1 april 2016 vervangen door de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA). In beginsel werkt het systeem van de Wet DBA heel simpel: individuele opdrachtgevers en opdrachtnemers (of hun belangenorganisaties) kunnen hun onderlinge (model)overeenkomsten voorleggen aan de Belastingdienst, zodat die een oordeel kan geven over de fiscale gevolgen – met name voor de loonheffing – van die overeenkomst. De Belastingdienst heeft toegezegd dat overeenkomsten die vóór 1 februari 2016 worden voorgelegd aan de Belastingdienst nog vóór 1 april 2016 zullen zijn beoordeeld.
Vooruitlopend op de invoering van de Wet DBA heeft de Belastingdienst nu al op hun website voorbeeldovereenkomsten geplaatst waarbij geen sprake is van een dienstbetrekking. Als opdrachtgever en opdrachtnemer gebruik maken van een door de Belastingdienst goedgekeurde (model)overeenkomst, is er in principe geen sprake is van een dienstbetrekking voor de loonheffing. Uiteraard moeten de feitelijke werkzaamheden dan wel conform de goedgekeurde overeenkomst wordt verricht.
Op de website van de Belastingdienst staat een ‘tool’ waarmee beoordeeld kan worden of een zelfstandige voor 2016 nog een VAR moet aanvragen, of dat de lopende VAR in 2016 nog geldig is.
mr. Hans van Doesburg
Fiscaal jurist te Woerden
Dit artikel is verschenen in de speciale editie van Recht in Huis. Recht in Huis is de nieuwsbrief die VBTM advocaten 4 maal per jaar uitgeeft voor bestaande en toekomstige cliënten. Door deze nieuwsbrief wordt u op de hoogte gehouden van de relevante ontwikkelingen op de rechtsgebieden waarmee woningcorporaties en andere vastgoedbeheerders het meest te maken hebben. U kunt zich voor de Recht in Huis aanmelden door een e-mail te sturen naar www.vbtm.nl de button voor aanmelden nieuwsbrief aan te klikken. Een kopie van het gedrukte exemplaar van dit artikel kunt u hier inzien.