Naar verwachting treedt op 1 juli 2015 de herziening van de Woningwet in werking. In Recht-in-Huis van maart 2015 is al ingegaan op aspecten als Governance, de versterking van de rol van de huurders, verbindingen en garanties en wat de consequenties van de herziening zijn voor lopende projecten. De wetswijziging heeft echter ook gevolgen voor de statuten: zowel voor die van de woningcorporatie zelf als voor de met haar verbonden onderneming (BBSH-term: verbindingen). De wijzigingen hebben zowel betrekking op het bestuur als op het toezichthoudend orgaan, welk laatste orgaan in de herziene Woningwet ‘Raad van Toezicht’ heet en waarvan de leden ‘commissaris’ zijn. In elk geval moeten de volgende wijzigingen in de statuten worden aangebracht.
Bestuur
Bestuurders zijn vanaf 1 juli 2015 uitsluitend benoembaar voor een periode van 4 jaar. Zij zijn na het verstrijken van die termijn herbenoembaar. Benoeming en ontslag van bestuurders geschiedt door de Raad van Toezicht. De wet bevat een opsomming van functies die onverenigbaar zijn met het zijn van bestuurder van de corporatie. Daaruit blijkt onder meer dat een bestuurder van een corporatie niet gelijktijdig ook bestuurder van een andere corporatie kan zijn. Voorafgaand aan de benoeming van een bestuurder dient de corporatie de minister om een zienswijze te vragen omtrent de geschiktheid en betrouwbaarheid van de kandidaat-bestuurder. Deze zogenoemde ‘fit & proper test’ geldt ook in het geval van een herbenoeming. Een (her)benoeming zonder dat de minister daarover een positieve zienswijze heeft uitgebracht wordt in strijd met het belang van de volkshuisvesting geacht. Potentiële bestuurders dienen daarnaast te verklaren dat zij in het verleden (kortweg) noch als bestuurder noch als toezichthouder tekort zijn geschoten. Blijkens de wet behoeft de bestuurder voor tal van besluiten de voorafgaande goedkeuring van de Raad van Toezicht dan wel de minister. Ontbreekt de ministeriële goedkeuring bij bepaalde besluiten dan heeft dat de nietigheid van het besluit tot gevolg.
Raad van Toezicht
Ook voor commissarissen geldt vanaf 1 juli een benoemingstermijn. Die termijn bedraagt ten hoogste 4 jaar. In tegenstelling tot bestuurders kunnen commissarissen slechts één keer worden herbenoemd. Samenstelling van de raad dient zodanig te zijn dat de commissarissen zowel ten opzichte van elkaar – het bestuur als welk deelbelang dan ook – kritisch en onafhankelijk kunnen opereren. De taak van de raad is in de wet vastgelegd. Benoeming van commissarissen vindt plaats door de Raad van Toezicht. Huurdersorganisaties – in de zin van de Wet op het Overleg Huurders Verhuurder (WOHV) – hebben het recht een bindende voordracht te doen voor één commissaris als de omvang van de raad drie of vier commissarissen bedraagt; bij vijf of meer commissarissen omvat het voordrachtsrecht ten minste twee commissarissen. De wet bevat ook voor commissarissen een opsomming van functies die daarmee onverenigbaar zijn. Zo is een bestuurder van een corporatie niet benoembaar tot commissaris bij een andere corporatie. Voor benoeming van commissarissen geldt een vergelijkbaar zienswijze traject als bij bestuurders met dito consequenties. Ook voor hen geldt het verklaringsvereiste.
Zowel voor bestuur als Raad van Toezicht geldt dat zij er op toe dienen te zien dat zij over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om hun functie goed te kunnen uitoefenen. Daarnaast dienen Raden van Toezicht nog eenmaal per 2 jaar hun functioneren door een onafhankelijke derde te laten beoordelen.
Overgangsrecht
Woningcorporaties dienen voor 1 januari 2017 hun statuten aan te passen. Voor verbonden ondernemingen geldt een ruimere overgangstermijn: in elk geval tot 1 januari 2018, met dien verstande dat corporaties gedurende die termijn al wel beperkt zijn in hun doen en laten ten aanzien van de met haar verbonden onderneming(en).
Indien u vragen heeft over deze materie, kunt u contact opnemen met Hans van Doesburg of Jos van den Mosselaar. (Dit artikel is reeds gepubliceerd op 30 april 2015, maar voor deze nieuwsbrief op 1 juli gezet)
