Kan een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd eindigen door alleen een bepaling in de arbeidsovereenkomst of de CAO? Het Europese Hof vindt van wel.
De aanleiding
Een werkneemster met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt 65 jaar. Volgens een CAO-bepaling eindigt haar arbeidsovereenkomst zodra zij aanspraak heeft op ouderdomspensioen en uiterlijk zodra ze 65 jaar wordt. De werkgever heeft de werkneemster daarom gemeld dat haar arbeidsovereenkomst eindigt in verband met het bereiken van haar pensioenleeftijd.
Het geschil
De werkneemster is het niet eens met deze automatische beëindiging van haar arbeidsovereenkomst en stapt naar de rechter. Zij vindt dat er sprake is van leeftijdsdiscriminatie.
De uitspraak
Het Europese hof stelt dat bepalingen op grond waarvan een arbeidsovereenkomst automatisch eindigt bij het bereiken van de pensioenleeftijd zijn toegestaan. Het hof erkent dat dit leidt tot verschil in behandeling van medewerkers van verschillende leeftijden. Maar als dit verschil door een legitiem doel gerechtvaardigd wordt en de middelen passend en noodzakelijk zijn, is er geen sprake van leeftijdsdiscriminatie. En dat is in deze situatie het geval, oordeelt het hof. De automatische beëindiging draagt bij aan evenwichtige arbeidsverhoudingen en bevordering van de werkgelegenheid. Verder overweegt het hof dat de bepaling niet alleen gebaseerd is op het bereiken van een bepaalde leeftijd, maar ook rekening houdt met het feit dat werknemers aanspraak kunnen maken op ouderdomspensioen. Ook stelt het hof dat deze bepaling werkgevers niet toestaat de arbeidsovereenkomst eenzijdig te beëindigen. De automatische beëindiging is alleen toegestaan als dit is overeengekomen in een individuele arbeidsovereenkomst of in een CAO. Daarbij kunnen de contractspartijen de bepaling ook nog toespitsten op de arbeidsmarkt en de beroepsgroep.
Het gevolg
Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd kan dus eindigen als dit is vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of CAO, zoals ook in de CAO Woondiensten. Werknemers kunnen zich niet beroepen op leeftijdsdiscriminatie als zij willen doorwerken bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Als te zijner tijd in de Nederlandse wetgeving de pensioenleeftijd verschuift naar 67 jaar, zullen arbeidsovereenkomsten en CAO’s uiteraard aanpassing behoeven.
Hof van Justitie van de Europese Unie d.d. 12 oktober 2010, zaaknummer C-45/09
Marjolein Arends-Deurenberg
Dit artikel is tevens gepubliceerd in Aedes-Magazine 25-26/2010.