Bovengenoemde vraag stond centraal in een procedure bij het Gerechtshof Amsterdam d.d. 1 maart 2016 (ECLI:NL:GHAMS:2016:769). Wat was er kortgezegd aan de hand?
Civielrechtelijke vordering tot ontruiming door gemeente als verhuurder: mag dat als de gemeente ook gebruik kan maken van bestuursdwang?
De gemeente verhuurde een woonwagen aan een huurder en op enig moment werd bij een politie-inval een hennepplantage van 225 hennepplanten aangetroffen inclusief de voor hennepkweek benodigde apparatuur. De gemeente als verhuurder laat aan de huurder weten dat zij de huurovereenkomst wil ontbinden en geeft de huurder de mogelijkheid de huurovereenkomst vrijwillig te beëindigen. Daarnaast geeft de Burgemeester van de gemeente -aangezien een hennepplantage strijdig is met de Opiumwet- de huurder een waarschuwing in het kader van bestuursdwang. Deze waarschuwing hield in dat als binnen een periode van drie jaar geconstateerd wordt dat wederom in de woonwagen hennep werd geteeld, de Burgemeester de woning tijdelijk zal sluiten. Aangezien de huurder de huurovereenkomst niet vrijwillig beëindigde, is de gemeente als verhuurder een kort geding gestart om de woning te ontruimen.
De huurder voert verweer: zij stelt dat zij aan de brief betreffende de bestuursdwang het gerechtvaardigd vertrouwen heeft ontleend dat de gemeente niet zou overgaan tot ontbinding van de huurovereenkomst en ontruiming. Dit verweer veegt het gerechtshof van tafel omdat de gemeente juist duidelijk had aangegeven dat de huurder -los van de overtreding van de Opiumwet- ook had gehandeld in strijd met de huurovereenkomst.
Verder stelt de huurder nog dat de gemeente met de vordering tot ontbinding en ontruiming de publiekrechtelijke regeling (van de Opiumwet) onaanvaardbaar doorkruist. Ook hier haalt de huurder bakzeil. Het hof overweegt zeer duidelijk en ik citeer:
“Van een onaanvaardbare doorkruising is sprake wanneer de overheid de privaatrechtelijke weg bewandelt, maar hetzelfde of een vergelijkbaar resultaat kan bereiken via de publiekrechtelijke weg, met betere waarborgen voor de betrokken burger. Hier doet zich niet de situatie voor dat hetzelfde of vergelijkbaar resultaat kan worden bereikt door gebruikmaking van publiekrechtelijke bevoegdheden.
..
Met de bevoegdheden die voor de Burgemeester uit de Opiumwet voortvloeien kan niet hetzelfde resultaat worden bereikt, aangezien met gebruikmaking van die bevoegdheden de woning (tijdelijk) kan worden gesloten maar een beëindiging van de huurrelatie daarmee niet kan worden bewerkstelligd”..
Het stond de gemeente als verhuurder dus vrij om de privaatrechtelijke weg te bewandelen, aangezien de beëindiging van de huurovereenkomst alleen civielrechtelijk mogelijk is.
Wel is daar natuurlijk de mogelijkheid van een verhuurder (of de verhuurder nu een gemeente, woningcorporatie of particulier is) om -als het gehuurde in het kader van bestuursdwang feitelijk al is gesloten- de huurovereenkomst ook buitengerechtelijk te ontbinden.
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u terecht bij mr. Jeannette Klaarenbeek.