Gemeenten mogen rechten heffen voor het verstrekken van diensten. Tot die rechten behoren de leges. In vrijwel elke gemeentelijke verordening is vastgelegd dat de gemeente leges mag heffen in verband met ‘het in behandeling nemen van een aanvraag tot het verkrijgen van een bouwvergunning’. Het toepasselijke legestarief is gebaseerd op een percentage van de bouwkosten. Het uiteindelijke geheven bedrag aan leges hoeft niet in verhouding te staan tot de inspanningen die de gemeente daadwerkelijk verricht.
De aanleiding
Een bedrijf dient een aanvraag voor een bouwvergunning in bij de gemeente. De gemeente stuurt een nota met leges voor het in behandeling nemen van de aanvraag. Enkele dagen later vraagt de gemeente aanvullende informatie omdat de bij de aanvraag verstrekte gegevens onvolledig zijn. Het bedrijf verstrekt extra gegevens, maar die zijn volgens de gemeente nog steeds onvoldoende om de bouwaanvraag inhoudelijk te behandelen. De gemeente deelt het bedrijf een maand later mee dat de aanvraag wegens onvolledigheid c.q. het ontbreken van de juiste gegevens niet verder wordt behandeld.
Het geschil
Het bedrijf is van mening dat de gemeente geen recht heeft om leges te heffen omdat de aanvraag niet inhoudelijk in behandeling is genomen. De gemeente blijft echter van mening dat de nota leges, van enkele duizenden euro’s, terecht is opgelegd.
De uitspraak
De zaak komt uiteindelijk voor de Hoge Raad. Volgens de Hoge Raad neemt het feit dat de gemeente een aanvraag niet inhoudelijk wil behandelen omdat de benodigde gegevens ontbreken, niet weg dat er dan toch al diensten verstrekt kunnen zijn die de heffing van de leges rechtvaardigen. In het onderhavige geval had de gemeente gevraagd om aanvullende gegevens en de aanvraag was daarmee dus formeel in behandeling genomen. Dat was voldoende om te kunnen spreken van een dienst van de gemeente. Volgens de Hoge Raad had de gemeente dan ook terecht leges geheven.
Het gevolg
Deze uitspraak maakt weer eens duidelijk dat er zorgvuldig omgegaan moet worden met het indienen van een aanvraag om een bouwvergunning. Het indienen van een onvolledige aanvraag kan er in het slechtste geval toe leiden dat er geen bouwvergunning wordt verkregen, maar dat wel een aanzienlijk bedrag aan leges betaald moet worden. Uit de uitspraak blijkt ook dat er geen relatie is tussen de hoogte van het verschuldigde legesbedrag en de feitelijke omvang van de door de gemeente verstrekte diensten.
Hans van Doesburg
Dit artikel is tevens gepubliceerd in Aedes-Magazine 11/2008.