Het contracteren op basis van de UAV-GC 2005 is in opmars. Steeds vaker gebruiken opdrachtgevers contracten waarop deze voorwaarden van toepassing zijn. Met name Design & Build (DB) en Design Build & Maintain (DBM) overeenkomsten worden tegenwoordig regelmatig gebruikt, zowel in de woning- als in de utiliteitsbouw. Aedes heeft om die reden, in samenwerking met VBTM Advocaten, ook een model ontwikkeld voor DB- en DBM-overeenkomsten. Niet alle opdrachtgevers zijn zich echter bewust van hun verantwoordelijkheid én aansprakelijkheid voor de door hen in dat kader verstrekte gegevens. In dit artikel wordt uiteen gezet waar je als opdrachtgever op moet letten, als je in het kader van de aanbesteding van een geïntegreerd contract informatie verstrekt waarvan het niet zeker is dat de inhoud hiervan volledig of geheel juist is.
Verlegging verantwoordelijkheid
Belangrijke reden voor opdrachtgevers om te kiezen voor “geïntegreerde” contractvormen – waarbij de verantwoordelijkheid voor het ontwerp en de uitvoering (DB), en eventueel aanvullend het onderhoud (DBM), bij één partij wordt neergelegd – is het oogmerk om de verantwoordelijk voor alle verschillende onderdelen van het project (zo veel mogelijk) bij de opdrachtnemer neer te leggen.
Het is voor opdrachtgevers echter van belang om te beseffen dat ook bij contracteren op basis van de UAV-GC bepaalde verantwoordelijken en aansprakelijkheden op de opdrachtgever blijven rusten. Dat geldt onder meer voor de verantwoordelijkheid én aansprakelijkheid voor gegevens die door de opdrachtgever zelf worden verstrekt in het kader van het contractvormingsproces.
Verantwoordelijkheid opdrachtgever voor door hem verstrekte gegevens
In par. 3 lid 2 UAV-GC is bepaald dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor de inhoud van alle informatie die door hem aan de opdrachtnemer ter beschikking is gesteld. Daarbij bepaalt par. 3 lid 1 UAV-GC dat de opdrachtgever er voor dient te zorgen dat opdrachtnemer tijdig beschikt over alle informatie waarover de opdrachtgever beschikt, voor zover het ter beschikking stellen daarvan noodzakelijk is om de opdrachtnemer in staat te stellen het werk conform de overeenkomst te realiseren.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat de opdrachtgever over informatie over het werk beschikt, waarvan niet zeker is dat de inhoud hiervan volledig of geheel juist is. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om bodemonderzoeken, asbestinventarisaties, of bouwkundige rapportages van bestaande gebouwen. Vaak zullen dergelijke rapporten gegevens bevatten die voor de opdrachtnemer van belang zijn om het werk conform de overeenkomst te realiseren. Daarbij komt dat het ook vaak gaat om onderzoeken waarvan het niet mogelijk – of in ieder geval niet efficiënt – is dat alle potentiële opdrachtnemers die ieder voor zich moeten (laten) uitvoeren in het kader van hun inschrijving op (een aanbesteding voor) een werk.
Voorbehoud bij verstrekking van gegevens
Verstrekt een opdrachtgever dergelijke informatie – bijvoorbeeld in het kader van een aanbesteding – zonder hierbij enig voorbehoud te maken, dan zal par. 3 lid 2 UAV-GC er toe leiden dat indien tijdens de uitvoering van het werk mocht blijken dat deze informatie niet geheel juist of volledig is, de opdrachtgever aansprakelijk is voor de extra kosten die hieruit voortvloeien.
Maar ook als een opdrachtgever aan door hem ter beschikking gestelde informatie kwalificaties verbindt als “ter informatie” of “ter indicatie”, volgt uit de jurisprudentie ten aanzien van par. 3 lid 2 UAV-GC dat de opdrachtgever toch verantwoordelijk blijft voor de volledigheid of juistheid hiervan. Dit omdat dergelijke termen niets zeggen over de betrouwbaarheid van de informatie.
Aansprakelijkheid uitsluiten in overeenkomst
Wil een opdrachtgever voorkomen dat hij verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid draagt voor door hem verstrekte informatie, dan dient hij dat niet alleen uitdrukkelijk kenbaar te maken in het kader van de aanbesteding, maar dient hij dat tevens uitdrukkelijk in afwijking van de UAV-GC overeen te komen in de met opdrachtnemer te sluiten (DB[M])-overeenkomst.
Bij gebruik van het Aedes model van de DB(M) overeenkomst is art. 9 – waarin een overzicht wordt opgenomen van de door de opdrachtgever verstrekte informatie – de aangewezen bepaling om een dergelijke afwijking van de UAV-GC op te nemen. Het verdient aanbeveling om in het kader van een aanbesteding reeds een concept van de DB(M)-overeenkomst bij de aanbestedingsstukken te voegen, waarin deze afwijking van de UAV-GC al is opgenomen, opdat het voor de inschrijvers ook reeds vanaf het moment van inschrijving duidelijk is dat de opdrachtgever geen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid wenst te aanvaarden voor bepaalde door hem verstrekte informatie.
Zorgvuldige afweging bij uitsluiten van aansprakelijkheid voor verstrekte gegevens
Overweeg je als opdrachtgever om een dergelijke beperking van je aansprakelijkheid in de DB(M)-overeenkomst op te nemen, dan is het van belang om eerst vast te stellen wat dit voor gevolgen heeft voor de inschrijvers en hun inschrijving. Immers: als het voor de inschrijvers praktisch onmogelijk is om zelf de betreffende informatie (op een aanvaardbare wijze) te vergaren – bijvoorbeeld omdat zij geen toegang hebben tot de benodigde informatie, of de tijd in het kader van een aanbesteding te kort is om de informatie zelf te vergaren –, dan bestaat niet alleen het risico dat de inschrijvingen niet passend zullen blijken, maar ook dat bij een geschil geoordeeld zal worden dat een uitsluiting van de aansprakelijkheid door opdrachtgever op dit punt niet redelijk is. Ook is het mogelijk dat alle inschrijvers het risico dat uit een dergelijke beperking van de aansprakelijkheid voortvloeit in hun inschrijving “meeprijzen”, als gevolg waarvan de prijs voor het werk (onnodig) hoog wordt.
Kortom: ook bij het contracteren op basis van de UAV-GC blijven bepaalde aansprakelijkheden op de opdrachtgever rusten, onder meer ten aanzien van gegevens die door de opdrachtgever zelf worden verstrekt in het kader van het contractvormingsproces. Uitsluiting van deze aansprakelijkheid is mogelijk in afwijking van de UAV-GC, maar daaraan dient een zorgvuldige afweging én contractvorming ten grondslag te liggen.
Mr. Marijn Huijbers
Advocaat te Woerden
Dit artikel is verschenen in de speciale editie van Recht in Huis. Recht in Huis is de nieuwsbrief die VBTM advocaten 4 maal per jaar uitgeeft voor bestaande en toekomstige cliënten. Door deze nieuwsbrief wordt u op de hoogte gehouden van de relevante ontwikkelingen op de rechtsgebieden waarmee woningcorporaties en andere vastgoedbeheerders het meest te maken hebben. U kunt zich voor de Recht in Huis aanmelden door een e-mail te sturen naar www.vbtm.nl de button voor aanmelden nieuwsbrief aan te klikken. Een kopie van het gedrukte exemplaar van dit artikel kunt u hier inzien.