Een bouwwerk wordt in een bouwteam ontwikkeld. Is de aannemer (mede)verantwoordelijk voor het gekozen ontwerp?
De aanleiding
Een opdrachtgever ontwikkelt in een bouwteam een bouwwerk. In het ontwerp is door de constructeur, die in opdracht van de opdrachtgever werkt, bewust gekozen voor toepassing van weinig wapening in de betonvloeren van de kelders. Dit bespaart kosten, maar levert een verhoogde kans op scheurvorming op. Tijdens de bouw ontstaat inderdaad scheurvorming.
Het geschil
De opdrachtgever stelt dat de reparatiekosten voor rekening van de aannemer komen omdat er sprake was van een bouwteam en de aannemer derhalve mede-ontwerper was. De aannemer vindt dat de opdrachtgever de door hem gemaakte kosten, van het repareren van de scheuren, moet vergoeden. Daarbij beroept hij zich onder andere op de bouwteamovereenkomst, waarin voor hem geen verplichting is opgenomen om de constructie en de sterkte daarvan te controleren.
De uitspraak
De Raad van Arbitrage voor de Bouw stelt vast dat in het ontwerp bewust is gekozen voor toepassing van weinig wapening, met het risico dat er scheurvorming zou optreden. Deze ontwerpkeus wordt toegerekend aan de opdrachtgever. Dat er in bouwteamverband is gewerkt, maakt dat niet anders. In de bouwteamovereenkomst is opgenomen dat de aannemer zijn specifieke ervaring en deskundigheid op het gebied van de uitvoering en de daaraan verbonden kosten zou inbrengen. Deze overeenkomst bepaalt niet dat de aannemer verantwoordelijk is voor de constructie. Evenmin is opgenomen dat de aannemer kennis zou inbrengen over de constructie, noch was hij verplicht om de constructie en de sterkte daarvan te controleren.
Het gevolg
Wanneer een bouwwerk in een bouwteam wordt ontwikkeld, heeft de aannemer enkel een adviserende rol bij de ontwikkeling van het ontwerp. Daarbij blijft de scheiding tussen ontwerpverantwoordelijkheid (opdrachtgever) en uitvoerings-verantwoordelijkheid (aannemer) in beginsel bestaan. Dit zal anders zijn wanneer de aannemer tijdens het overleg zelf voorstellen doet voor of adviezen geeft over het ontwerp. De aannemer kan ook medeverantwoordelijk worden gehouden indien hij, gelet op zijn deskundigheid, had moeten waarschuwen voor de onjuistheid of risico’s van de voorgestelde ontwerpwijze. Omdat de opdrachtgever zelf op de hoogte was van de risico’s van het gekozen ontwerp, is dat in deze zaak niet aan de orde.
Raad van Arbritage voor de Bouw, 16 maart 2007, TBR. nr. 3 maart 2008
Guus van Galen
Dit artikel is tevens gepubliceerd in Aedes-Magazine 2/2009.