De stikstofproblematiek en met name de zeer forse emissiereductiedoelstellingen houden de gemoederen op z’n zachtst gezegd flink bezig sinds het kabinet op vrijdag 10 juni 2022 een stikstofkaart heeft gepubliceerd. Op deze kaart is per gebied in Nederland vrij gedetailleerd aangegeven hoeveel stikstofreductie er uiterlijk in 2030 gerealiseerd moet zijn om te kunnen voldoen aan de Nederlandse klimaatdoelstelling om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Wat is echter nu de juridische status van de stikstofkaart? Hoe concreet zijn de reductiedoelstellingen van de uitstoot van stikstof nu precies en in hoeverre liggen deze per gebied al helemaal vast? Wat kun je hiertegen doen? In dit blog gaan wij hierop in.
Stikstofproblematiek: hoe definitief zijn de reductiedoelstellingen?
Wat is de juridische status van de stikstofkaart?
De stikstofkaart maakt onderdeel uit van de startnotitie van het nog op te stellen Nationaal Programma Landelijk Gebied (het “NPLG”). Het NPLG is een beleidsprogramma onder de door het Rijk vastgestelde Nationale Omgevingsvisie waarin het kabinet structurerende, richtinggevende keuzes en (regionale) doelen vastlegt bij de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland om zo in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn en, zoals het kabinet het formuleert, een balans te brengen tussen wat de natuur kan dragen en wat wij als samenleving nodig hebben.
In dat kader heeft het kabinet ten aanzien van stikstof zich – mede naar aanleiding van de zogenoemde PAS-uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 – ten doel gesteld dat in 2030 de uitstoot van stikstof met 50% moet zijn verminderd ten opzichte van de uitstoot in 2019 en minimaal 74% van de stikstofgevoelige natuur die binnen de beschermde Natura 2000-gebieden aanwezig is onder de zogenoemde kritische depositiewaarde moet liggen. Deze kritische depositiewaarde is de (maximale) hoeveelheid depositie die een ecosysteem over langere tijd kan verdragen zonder dat significante schade optreedt aan de structuur of het functioneren van dat systeem. Op deze manier zou de natuur in Nederland de kans moeten krijgen zichzelf te herstellen. Concreet betekenen de doelen van het kabinet dat in veel gebieden in Nederland de stikstofuitstoot drastisch moet worden verminderd.
In het nog verder op te stellen NPLG worden de provinciale en meer regionale doelstellingen vastgelegd die nodig zijn om zo de hierboven omschreven landelijke doelstellingen te kunnen behalen. Vanwege de complexiteit en urgentie, heeft het kabinet ervoor gekozen om daarbij ook zoveel mogelijk structurerende en richtinggevende keuzes voor provincies vast te leggen. Dit heeft geresulteerd in een vrij gedetailleerde stikstofkaart waarin per gebied richtinggevend de forse emissiereductiedoelstellingen in beeld zijn gebracht.
Liggen de emissiereductiedoelstellingen dan per gebied al helemaal vast?
Nee. Allereerst moet het NPLG, waar de stikstofkaart een plek in krijgt, verder worden uitgewerkt door het kabinet. Daarnaast bevat de stikstofkaart – ondanks de gedetailleerdheid daarvan – alleen voor provincies richtinggevende emissiereductiedoelstellingen die uiteindelijk per provincie moeten worden uitgewerkt in een (provinciaal) gebiedsprogramma die door de provincie wordt opgesteld en vastgesteld.
Wat kan ík hiertegen doen?
Met verschillende overheidslagen kan zowel formeel als informeel het contact en overleg worden gezocht. Zo is het de bedoeling dat in het voorjaar van 2023 een uitgewerkt ontwerpprogramma NPLG tezamen met een bijbehorende plan-MER door het kabinet ter inzage wordt gelegd. Het is voor iedereen mogelijk om op dit ontwerpprogramma te reageren. Tegelijkertijd zal in iedere provincie aan de slag worden gegaan met het opstellen van het gebiedsprogramma. De provincies zullen bij de formulering van het provinciale gebiedsprogramma juist met zoveel mogelijk betrokken partijen – zoals bijvoorbeeld de agrarische sector – het overleg willen voeren. Ook het ontwerp van dit provinciale gebiedsprogramma zal formeel ter inzage moeten worden gelegd, waarop door iedereen een zienswijze kan worden gegeven. Het is de bedoeling van het kabinet dat een gebiedsprogramma op 1 juli 2023 in iedere provincie is vastgesteld.
Vragen of opmerkingen?
Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit bericht? Wilt u sparren over uw mogelijkheden om betrokken te zijn bij de uitwerking van de doelstellingen op het gebied van stikstofreductie in uw regio of wilt u bekijken wat de stikstofproblematiek concreet voor gevolgen heeft voor uw project? Neem dan gerust contact op met Richard van Oevelen.